Ҳимоявий футболни танлаган "Машъал"га қарши Сергей Лушан "улар "антифутбол" намойиш этди", - деган фикрни илгари сурди. Табиийки бундан муборакликлар хурсанд бўлмади. "Ҳимояда ҳам ўйнашни билиш керак, биз учун очко керак эди ва бунга эришдик", - дея қарши фикр билдирди микс зонада "Машъал" аъзоларидан бири. Тўппа-тўғри, "Машъал" учун олий лига фаворитига қарши ўйиндаги очко, "Бунёдкор" учун ОЧЛдаги ўйинида қанчалик аҳамиятли бўлгани каби қимматли эди. Айнан ҳимояда ўйнай билмагани туфайли ҳам 3:1 ҳисоби Саудия Арабистонида 3:3га айланди, Тошкентда эса 0:1 натижаси қайд этилди.

Лушан ёшларни майдонга туширяпти, тўғри. Бунинг учун унга раҳмат. Аммо бир нарсани унутмайлик, ҳозирги "Бунёдкор"нинг аввалги мавқеи бўлганида бу ёшлар ҳозир ҳам ўринбосарлар сафида ҳаракат қилаётган, уларнинг ўрниларида МТЖ ва жаҳон юлдузлари тўп тепаётган бўлардилар. "Пахтакор" ҳам ўз пайтида айнан мана шундай қийинчилик туфайли кўплаб ёшларни кашф қилди. Бу кўпроқ молиявий ҳолатга боғлиқ. Масалан йил бошида Жасур Ҳасанов олдида "Локомотив"да қолиш ёки "Бунёдкор"га қайтиш варианти бор эди. Ҳудди шундай Махарадзе "Локо"ни танлади. Ўз-ўзидан МТЖ футболчилари "Бунёдкор"нинг сўровига рад жавобини беравергач, мураббий олдида иккита йўл қолади, ўз савиясига тўғри келмаган футболчини ҳарид қилиш ва ички базадан фойдаланиш. 2015 йил "Бунёдкор" сафини кимлар тўлдирмади дейсиз. Натижада клуб ўз тарихидаги энг ёмон кўрсатгични қайд этди. Боиси оддий, трансфер қилинган футболчилар катта клуб талабига жавоб бермасдилар. Шундан сўнг катта саҳнага Ашурматов, Шомуродов ва Ҳамдамов чиқа бошлади. Фақатгина Комилов йилни асосий таркибда бошлаган эди. Уларга қадар Милошевич, Бекрич, М.Ғофуров ва Жўрабоев жамоанинг асосий таркибида майдонга туша бошладилар. Иккинчи даврада уларнинг ярми захирага ўтирди, ярми ижара асосида жамоани тарк этди ва ёшлар майдонга чиқди. Агар юқоридаги футболчилар биринчи даврани ўзидаёқ асосий таркиб аъзосига айланганларида биз бугун, "ёшларни Лушан кашф этди", демаётган бўлардик. Энди бу ёшларни олдига ё ўзимиздан кучли ўйинчи олиб билимини ошириш керак, ёки чет элдан яхши легионер олиб келиб. Яқинда бир мутахассисни Лушанга айтган гапини эшитдим:

- Ишинг чакки эмас, аммо манави тўрт нафар ўртамиёна легионеринг ўрнига, шуларни пулини бирлаштириб иккита зўрини олиб келсанг, қўл остингдаги ёшлар ниманидир ўрганади.

Жуда ҳам тўғри гап. Сато майли осиёлик. Осиёдан Ўзбекистон учун яхши ўйинчи топиш қийин. Адашиб Геворкян чиқиб қолди. Гочкулиев эса аллқачон тарихга кириб бўлган. Лекин Зуаги, Алемпиевич ва Бульят олий лига футболчиларидан бир калла устун эмас. Зуаги балки яхши футболчидир, аммо юқори тўртликка мос келадиган даражада тез, бир ўзи ўйин тақдирини ҳал қиладиган футболчи эмас. Масалан, "Қизилқум" учун Илҳом Юнусовнинг бир ўзи ўйин тақдирини ҳал қилиб бериши мумкин. Ёки "Бухоро"да Саломов. Қаерда ўйнамасин, Махарадзе шундай ўйинчи. Буларнинг бари ўртага жавобгар ўйинчилар. Юқорида санаб ўтилган ўйинларда Сатони бироз нимадир қилишни истаётганини инобатга олмасангиз, на Алемпиевич на Зуаги бирон нарсани қойиллатгани йўқ. Аммо Лушан Зуагини Иброҳимовдан устун кўряпти. Шораҳмедов эса захирага ўтказилди. Аслида футболчи ва мураббий ўртасидаги низо қишги йиғинлар чоғида келиб чиққан. Аммо бунга жамоа манфаати йўлида чек қўйиш керак.

Лушанга етишмаётган яна бир нарса ўз хатосини тан олмаслик. 2015 йил мағлубият ва дурангларда Сардор Рашидов айбдор бўлиб келди. Сергей Лушан ўз даврининг энг яхши ҳимоячиларидан бири бўлган. Олдида ҳам яхши ҳаракат қилган. Лекин у футболчи Лушан, мураббий Лушан эса бугунги "Бунёдкор" футболчилар орасида ҳали футболчилик давридагидек кўп титулларга эга мутахассис эмас. У яқиндагина академиядан чиқди, ҳозирча у мураббий сифатида олий лиганинг бошқа мураббийларидан деярли фарқи йўқ. "Ал Шабаб" билан бўлиб ўтган ўйинга алданмасдан, "Бунёдкор"ни бу йилги биронта ўйинини кўриб мухлис "вох" демади. Хатто ўша "Нефтчи" билан ўйинда ҳам.

Титулсиз, мураббий ўзини футболчилардан устун қўйиши учун камида Абрамов бўлиши керак. Камида йиллар давомида пули йўқ жамоада ишлаб ҳеч йўғи тўртинчи ўринни олиши керак. барча нарса муҳайё бўлган "Бунёдкор" сафида тўртинчи ўринни олиб кубок финалида мағлубиятга учраш бу клуб учун ярашмайди. Маълумот учун, банкротга учраётган "Трактор" 2004 йил финалга етиб бориб, чемпионатда 5-ўринни қайд этган эди.

"Зобаҳан" билан Тошкентда бўлиб ўтган ўйинни олайлик. Шораҳмедов захирага ўтказилди. Аҳмадалиев ўнг қанотдан жой олди. Кейинги ўйинларда ҳам ҳудди шундай ҳолатни кўряпмиз. Бу билан Шораҳмедовни "Бунёдкор"ни "лидерига" чиқариб қўйишдан йироқман, аммо шу нарса кузатиляпти-ки, Шораҳмедов ўтиргач, "Бунёдкор"нинг ўнг қаноти ҳам "ўтирди". Бугунги замонавий футболда қанот ҳимоячиси вақти-вақти билан ярим ҳимояга қўшилиб туриши керак. Тепадан бугунги ўйинларни кўринг, Аҳмадалиевнинг қаноти деряли актив ҳолатда бўлмаяпти. Энди ўзиз ўйланг, бир футболчини алдаб жарима майдончаси ичига пас ошириб бера олмайдиган Зуаги, ҳеч йўғи Лутфилло Тўраев даражасида бўлмаган Алемпиевич бор жамоа нурсиз ўйнамай, ким нурсиз ўйнасин. Қанот ҳам ишламай турган бўлса. "Пахтакор" ва "Локомотив"га қарши "Бунёдкор"ни ўйинларини кўрган мутахассис Шораҳмедовни рақиб ҳужумчилари учун қанчалик ноқулайлигини билади. Жасур Ҳасановни ўқиб олган бу футболчи, "Пахтакор" учун доимий бош оғриқ бўлиб келган.

2015 йил ҳужумчи ролида ҳаракат қилган Шомурдов яши ўйнаб турганди. Қанот ярим ҳимоячиси сифатида унга қийин бўляпти. Боиси, уни "поддержка" қиладиган футболчи бўлмаяпти. Тағин ҳам кеча Серазетдинов 50/50 ҳолатда "Машъал" фойдасига пенальти бермади. Бу ерда мубораклик футболчи йиқилиб берса бўлди эди.

Йил бошида Бахтиёр Бобоев билан суҳбатлашганимизда, мураббийлик борасида фикрим билан қизиққан эди. Ўшанда бирон бир серб мутахассиси билан ишлашни таклиф бергандим. Ҳозир ҳам фикримда қоламан, агар шу шароитда ҳам жамоа тўртинчи ўрин билан чекланса, менимча олий лигада легионерсиз ҳам бу натижани қайд этса бўлади. 4 нафар легионерга кетадиган пулга ёмон мураббий келмайди. Оддий мисол "Обод"ни олайлик. Бир пайтлар юлдузли "Бунёдкор" соясида қолиб кетган бу футболчилар бугун ёмон кўринмаяптилар. Фақат улар бирлаша олди. Бунинг учун аввало аҳиллик керак, ғурурни четга суриб қўйиб, баҳам жиҳат ишлаш лозим. Мен росмана ачинганимдан ёзяпман. Чунки "Бунёдкор"ни фаолияти давом этиши ўзбек футболчи учун ўта муҳим. Агар ахвол бу тарзда давом этаверадиган бўлса, бир кун келиб келиб турган молия қисқариб кетиши ҳам ҳеч гап эмас.

Лушан эса аввало хатони ўзидан қидириши лозим. Матбуот анжуманларида бериладиган саволларга, кесатиб жавоб бериш ҳам бу мураббий учун одатга айланиб улгурган.

"Бунёдкор"ни эса учиб кетган қалдирғочини қайтариш керак. Қалдирғоч эса, қачон ва қаерга қайтишини барчангиз биласиз.

Нодирхўжа Юлдашев.

Лушан "Бунёдкор"га мосми?