Худо яратган мавжудотлар орасида фақат инсонгагина фикрлаш, тафаккур қилиш қобилияти берилган. Табиийки, у онг остида, маълум бир иш жараёнида айрим лаҳзаларда хатога йўл қўяди, чунки у фаол ҳолатда. Ўз ўрнида хатога замин яратадиган омиллар пайдо бўлади. Ўтган ҳафтада муҳокама марказида бўлган «Сурхон» - «Насаф» учрашувидаги ҳакамлик ва белгиланмаган пенальти юзасидан кўпчиликда турли фикрлар янгради. Шу ўринда, менда ҳам айрим мулоҳазалар йўқ эмас.

1. Вазият аслида қандай содир бўлди?

Ўйин кўпчилик ўйлагандек тўлиқ «Насаф»нинг устунлиги остида ўтгани йўқ. «Сурхон» ҳам кураш тақдим қилди, ҳисобда ортда бораётиб олдинги чизиқда темпни оширди. Ўз-ўзидан бундай ҳолатларда кескинлик юзага келиши аниқ. Шундай вазиятларнинг бирида «Сурхон» жамоаси ҳужумга ўтди ва «Насаф» ҳимоячиси Ғолиб Ғайбуллаев Жаҳонгир Абдусаломовни йиқитди. Бош ҳакам ўша сониядаёқ пенальти йўқлигига ишора қилди. Бу унинг ўзи қабул қилган ва иккиланмаган қарори. Вазиятга эса ВАР аралашди ва тўғри қилди, чунки бу ерда натижага таъсир қиладиган омил юз бермоқда. Якунда ўйин тақдири ҳал бўлиб кетиши ҳеч гап эмасди. ВАР монитори олдига Танташевнинг ўзи борди ва вазиятни диққат билан кўрди. Барибир якунда ўз қарорида қолди ва 11 метрлик нуқтани кўрсатгани йўқ. Қоидага кўра, охирги қарор бош ҳакамга боғлиқ, ВАР эса фақат ёрдамчи ролида бўлиши мумкин холос.

Энди экспертларга юзланамиз

Ҳакамлик бўйича Championat.asia эксперти, россиялик собиқ ҳакам Анатолий Синяев ("Алё, рэф!" Телеграм-канали) «Сурхон» - «Насаф» учрашувининг охирида содир бўлган вазиятни таҳлил қилди.

"Вазият оддий эмас. Биринчи камерада ҳимоячи тўпга биринчи бўлиб теккандек тасаввур уйғонади, шу сабабли учрашувни давом эттириш мумкин. Ҳимоячи сирпаниш орқали эҳтиёткорлик билан тўпни қайтаришга уринган. Ҳужумчи тўпга тега олмагани, аммо тўп траекториясини ўзгартиргани кўринган.

Афсуски, ВАР қуйидаги вазиятга аралашди:

А) Бош ҳакам 99% ҳақ эди;

Б) Хато кўринмаган. ВАР бундай такрорий лавҳалар билан вазиятга аралашишга ҳаққи йўқ. ВАРнинг хатоси.

Ўйин охирида ноаниқ бўлган кўрсатмаларга ишонмай, ўз қарорида қолган ҳакамни мақташ керак" - деди Анатолия Синяев.

Ўзбекистон футбол ҳакамлари маркази тур якунларига кўра, Эксперт-ҳакамлар комиссиясининг навбатдаги йиғилишини ўтказди ва тур доирасида кузатилган баҳсли вазиятлар таҳлил қилинди.

9-вазият: "Сурхон" - "Насаф" беллашуви: баҳсли пенальти.

"Сурхон" - "Насаф" баҳсининг 90+1-дақиқасида номинал мезбонларнинг 17-рақамли футболчиси қаршиликлар жарима майдонида рақиби билан тўп учун курашда йиқилди. Бош ҳакам Ильгиз Танташев эса ВАРдаги узоқ текширувдан кейин вазият пенальтига тортмаслигини қайд этди.

Эксперт-ҳакамлар комиссияси қарори: Бу ҳолатда ҳужумчи қулай вазиятга чиқиб бораётган бир вақтда ҳимоячи томонидан тўхтатиб қолинди. Шунингдек, меҳмонлар вакили биринчи тўпга эмас, рақибнинг оёғига зарба берганини кўриш мумкин. Бу ерда пенальти учун асос етарли эди ва Эксперт-ҳакамлар комиссияси ҳакамнинг қарорини нотўғри, деб топди.

Мазкур вазият сабабли Ильгиз Танташев чиқарган қарор қўмитага оширилди.

1. Ўша вақтда вазиятни такроран кўриш учун кадрлар етарли эмас, исбот ҳам кам эди. Буни Танташев ва ВАР ўртасидаги мулоқотда ҳам эшитдик. Ҳакам керакли кадр бериш кераклигини сўрамоқда, ВАРдагилар эса иккиланган ҳолда маҳсулотни бера олаётгани йўқ.

- У тўпга тегинмоқда.

- Тўхтанг, стоп. Тўхтанг, орқага. Нариги дарвозани орқасидан беринг энди.

- Тўпга тегиняпти.

- Бўлди, менда бошқа кадр йўқ.

2. ЎзФҲМ берган видео тасвирда Танташев ва ВАР ўртасидаги мулоқот овози дастлаб бор эди. Бугун шу мавзу юзасидан ҳаволага кирганимда видео ЎзФҲМ ютуб каналида эмас, балки бошқа каналда, овозсиз ҳолатда чиқиб келди. Нима учун? Шпакнинг магнитафони, элчининг медальони. Агар мумкин эмас деб топишган бўлса, нима учун бошида тасвирлар овоз билан жойлаштирилди?

3. ЎзФҲМ ўтган йилги йиғилишда исбот бўлмаса, пенальти белгилаш керак эмаслигини айтганди. Бу нарса барча ҳакамларга маълум қилинган. Демак, ЎзФҲМ ҳакамлар экспертлари бу қоидага амал қилишмайдими?

2. ВАР камералари сони кўпайтирилмас экан, бундан баттарига тайёр тураверинг

Шахсан мен ўша йиғилишда ҳам таклиф берганман, ВАР камералари кўпайтирилмас экан, бундан баттар вазиятлар юзага чиқиб келаверади. Айнан Танташев билан боғлиқ ҳолатда ҳам асосий тўсиқ шу бўлди. Қарс икки қўлдан чиқади. Бугунги кунда Ўзбекистон шароитида 1 та ўйинда 5+1 камералардан фойдаланилмоқда. Ошпазнинг таоми унинг маҳсулоти қандайлигига боғлиқ. Худди шундай ҳакамда ҳам ҳам ВАР тақдим қилаётган тасвирлар унинг бутун бошли қарорини ўзгартириб юборишга қодир. Ўзбекистонга ВАР олиб кирилди, раҳмат. Лекин навбатдаги қадамни ташлаш вақти келмадими? Адвокатлик қилиш ниятидан йироқдаман, бироқ ўша вазиятда бош ҳакам жуда қийин ҳолатда қолганди. Ўзига ишонди ва пенальти белгиламаслик қарорини қабул қилди. Ҳакамда кутишга ва қайта-қайта кўришга 1 кун вақт йўқ, секундлар ҳал қилади.

3. Қўмитага иши оширилган Танташев ОЧЛ финалида ишлайди

Ильгиз Танташев Осиё Кубогидан кейинги катта ўйинни бошқаради. ОЧЛ финалида ҳакамларимизни ҳар йили кўравермаймиз. Сўнгги маротаба 2019 йил қитъа финалида ўзбекистонлик рефери Валентин Коваленко ишлаган. Танташев Эрматов, Коваленкодан кейин учинчи бўлди. Ёзда эса ҳакамни Париж Олимпиадаси кутмоқда.

Бу мақоладан мақсад кимнидир ёнини олиб чиқишмас, қарс икки қўлдан чиқиши керак.

Мулоҳаза учун мавзу. Ильгиз Танташев ва ЎзФҲМ. Қарс икки қўлдан чиқади