Жароҳалар — футболнинг ажралмас бир бўлаги. Ҳар бир профессионал ўйинчи бу муаммога дуч келади. Аммо жуда оғир жароҳат олгани туфайли, фаолияти хавф остида қолган футболчилар ҳам бор. "Championat.Asia" сайти жиддий жароҳатдан тикланишга муваффақ бўлиб, катта футболга қайтганларни ёдга олишга қарор қилди.

Эдуардо да Силва ("Арсенал", 2008)

Бразилиялик ўсмирлик пайти Загребнинг "Динамо" жамоасига ўтди. Эдуардо балки шунинг учун, Хорватия термасида тўп тепишга қарор қилгандир?! У 2007 йил "Арсенал" эътиборига тушди — трансфер "канонирлар"га 13,5 млн еврога тушди.

Эдуардо мавсумни шиддат билан бошлади: 31 учрашувда 12та гол урди ва 9та голли пас берди. Бироқ 2008 йил 23 февралида "Бирмингем"га қарши баҳсда Силванинг фаолияти оғир шикастланиш туфайли барбод бўлди. Ташҳис — оёқнинг очиқ синиши. Жароҳат шунчалик ёмонлигидан Эдуардонинг оёқларини кесиб ташлашлари мумкин эди. Бахтига, қон томирлари яхши экан. Шу сабабли, ампутация қилинмади.

Эдуардога оғир жароҳат етказган ҳимоячи Мартин Тэйлорни футболдан умрбод дисквалификация қилишни сўрашди. Баъзилар ҳатто, унинг жонига таҳдид қилди. Шунга қарамай, Тэйлорни уч ўйинга четлатиш билан кифояланишди. Эдуардога келсак, у деярли бир йилни ўтказиб юборди ва 2008 йилнинг декабрида майдонга тушди. Кейинроқ хорватиялик форвард "Шахтёр"да омади чопди. Лекин ўша жароҳат бўлмаганида, бундан ҳам юқори чўққиларга чиқишига шубҳа йўқ эди.

Франческо Тотти ("Рома", 2006)

2006 йил февралда, Германияда бўлиб ўтадиган Жаҳон чемпионатига 4 ой қолганда, Франческо Тоттининг оёғи синди. Франческо ўша лаҳзаларни қуйидагича ёдга олади:

"Бу "Эмполи"га қарши баҳс бошланганидан бир неча дақиқа ўтиб содир бўлди. Ричард Ванильи менга қарши якка ўзи ҳаракат қилди — асосий ҳимоячи эмас, аммо тажрибасиз ёш йигит ҳам эмасди. У асосий таркибдан ўрин олишни жуда хоҳларди ва бор кучи билан ишга киришганди. 5 дақиқа ичида 3та қоидабузарлик ҳакам Мессинанинг тезкор сариқ карточка кўрсатишидан далолат эди. Ванильи қўпол ўйнамади, аммо бундай вазиятларда тез тўхташ керак. 6-дақиқада у яна хатога йўл қўйди, бироқ энди жуда кеч эди.

Ванильи майдон марказида орқадан оёғимга тепди. Агар чап оёғимни чимга қўйиб, олдинга "учиб" кетмаганимда, бу оддий кўкариш бўларди. Йиқилар эканман, даҳшатни ҳис қилардим. Умримда илк бор хавотир нималагини ўзимда ҳис қилдим. Ғалати қўрқинч ва ҳаммаси тугади".

Тоттининг оёғи ноодатий тарзда қийшайиб кетганди. Шифокор хулосаси: болдир суягининг синиши ва тўпиқ бўғимлари узилиши. Одатда, бундай вазиятда тикланиш учун тахминан бир йил керак бўлади, аммо Франческо қандайдир мўжиза сабаб май охирида майдонга қайтишга муваффақ бўлди. Натижада, Тотти мундиалгача соғайиб улгурди ва Италия термаси билан жаҳон чемпиони бўлди. Футболчи ўша турнирда 1та гол урди ва 5та голли узатма берди. Шундан кейин Тотти Италия термасида бошқа ўйнамади.

Жибриль Сиссе ("Ливерпуль", 2004)

2000 йиллар бошларида Сиссе дунёнинг энг яхши ҳужумчиларидан бири эди. Жибриль оддийгина "Осер" клубида тўп тепса-да, 167 ўйинда 89та гол уришга эришган. Нуфузлироқ клубга трансфер вақти келганди. 2004 йил ёзида "Ливерпуль" француз учун 20 миллион евро берди.

Жибриль АПЛга мослашиб улгурмай, оғир жароҳат олишга улгурди — оёқнинг икки жойидан синиш. Сиссе ярим йилни ўтказиб юборди. "Ливерпуль"даги иккинчи мавсуми яхши ўтди ва аввалги даражасига қайтгандек туюлди. Бироқ 2006 йил июнда Жибриль яна шикастланди — яна икки жойдан синиш.

Сиссе ватанига қайтди ва "Марсель" сафида яхши мавсум ўтказди (50 ўйинда, 22 гол ва 5 ассист). Шундан сўнг, Жибриль "саёҳат қилишга" қарор қилди: Англия, Греция, Италия, Қатар, Россия, Швейцария ва АҚШ клубларида тўп тепди. Сиссе бир йил аввалгина, 39 ёшида фаолиятини тамомлади.

Аарон Рэмзи ("Арсенал", 2010)

Уэльслик ўзининг ҳам футбол иқтидори, ҳам жароҳатга мойиллиги билан танилган. Рэмзи кўп жароҳат олган, бу эса мемларга айланиб кетганди. Аароннинг биринчи жароҳати фаолиятидаги энг оғири бўлганди. 2010 йил мартда Рэмзининг (ўшанда 19 ёш эди) оёғи синади. Ачинарлиси, "Арсенал" бирмунча вақт чемпионликка даъвогарлик қилганди: Аарон "Сток"га қарши ўйинда жароҳат олган вақтида "канонирлар" чемпионат пешқадами "Челси" билан ўртадаги фарқни 3 очкога қисқартиришлари мумкин эди. "Арсенал" ғалаба қозонди (3:1), аммо Рэмзисиз. Ёш уэльсликнинг йўқлиги жамоага катта зарба бўлди. Натижада "канонирлар" учинчи ўринни эгаллашди.

Рэмзининг тикланиши учун 9 ой керак бўлди. Орадан уч йил ўтиб, Аарон ўз салоҳиятини кўрсата олди. Лекин барибир жароҳатлар унинг фаолиятига тўсиқ бўлди. Рэмзи "Арсенал"нинг 371 учрашувида майдонга тушиб, 65та гол урди ва шунча голли узатма қайд этди. Кейинчалик уэльслик "Юве" шарафини ҳимоя қилди (70 ўйин, 6 гол, 6 ассист). Аарон ўтган мавсумни "Рейнжерс"да ижара ҳуқуқлари асосида ўтказди.

Петр Чех ("Челси", 2006)

Афсонавий дарвозабон энг оғир ва ноодатий жароҳат олган десак, адашмаймиз. 2006 йил октябрида "Рэдинг" ярим ҳимоячиси Стивен Хант тўп учун ҳаракатини охиригача давом эттирди. Натижада, ирландиялик атайин бўлмаса-да, тиззаси билан Петрнинг бошига тепиб юборди. Қизиғи, бу ўйин бошида, 17-секундда содир бўлди.

Тез ёрдамнинг зудлик билан стадионга келмагани вазиятни янада мураккаблаштирди. Орадан 30 дақиқа ўтиб, шифокорлар келишди. Лекин Чех машинагача ўзи, ногиронлар аравачасида боришига тўғри келди. Касалхонада чехиялик посбонга кучли мия чайқалиши ва бош суягининг синиши ташҳиси қўйилди. Қизиғи шундаки, ўша ўйинда Чехнинг ўрнига майдонга тушган италиялик Карло Кудичини ҳам "Рэдинг" билан учрашувнинг охиригача ўйнай олмади. Унинг ҳам худди Петр каби мияси чайқалди, бироқ унчалик жиддий эмасди.

Шифокорлар тавсиясига кўра, Чех бир йилдан сўнг футболга қайтиши мумкин эди. Бироқ Петр оғир жароҳатидан 3 ой ўтиб майдонга тушди. У фаолиятини якунлагунча ҳимоя шлемини кийиб футбол ўйнади ва кўплаб совринларни қўлга киритди. Улар орасида 2та АПЛ чемпионлиги, Чемпионлар Лигаси ва Европа Лигаси мукофотлари бор.

Альф-Инге Холанд ("Манчестер Сити", 2001)

2000 йил бошларидаёқ "Манчестер Сити"да Холанд - Альф-Инге, Эрлингнинг отаси тўп тепарди. Норвегиялик АПЛ стандартлари бўйича яхши ўйинчи эди: унинг ҳисобида "Лидс"да 87 ўйин, "Ноттингем Форрест"да 79 ўйин ва "Ман Сити"да 45 ўйин бор.

Аммо Альф-Инге Холанднинг фаолияти "МЮ" хавбеки Рой Кин берган жароҳатдан барбод бўлди. Воқеа 2001 йил апрелида содир бўлди. Очиғи, ўшанда ирландиялик Альф-Ингедан қасос олганди. 1997 йил сентябрда Холанд Кинни жароҳатлаб, Рой муғомбирлик қилиб, ётиб олди дегандек туриб олади. Кин узоқ вақт Холанддан қасос олиш режасини тузиб юради. Манчестер Дербисида Рой норвегияликнинг тиззасига оёғи билан зарба беради. Альф-Инге ўйинни тугатишга муваффақ бўлди ва ҳатто, бир нечта баҳсда ҳам иштирок этди. Муаммолар бироз кейин бошланди ва Холанд жарроҳ ёрдамига муҳтож бўлиб қолди.

Операциядан кейин Альф-Инге "Ман Сити"да яна бир мавсум ўйнади ва фаолиятини якунлади. Норвегиялик бунинг сабаби жароҳат эмаслигига ишонтиришга ҳаракат қилди. Футболдан сўнг, Альф-Инге бор эътиборини ўғли Эрлинг Холанднинг тарбиясига қаратди.

Дмитрий Парфёнов ("Спартак", 2002)

Парфёнов МДҲда ўз позициясидаги энг яхши ўйинчиларидан бири бўлган. У "Спартак" билан 4 бор чемпионлик ва 1та Россия Кубогини қўлга киритган. Бироқ Парфёнов 2002 йили оғир жароҳат олади ва узоқ муддатга сафдан чиқади.

"Динамо" билан ўйинда спартакчи "подкат" ижро этди ва рақиб тўпнинг ўрнига унинг оёғига зарба берди. Гувоҳларнинг сўзларига кўра, футболчининг суяги синганида шунчалик баланд овоз чиққанидан, ҳаттоки, трибунадагилар ҳам уни эшитишган эмиш. Шифокорлар унга "икки болдир суягининг силжиб синиши" ташҳисини қўйишди.

"Юзлаб уколлар қилишди, аммо оғриқ қолмади. Менга фақатгина махсус рухсат билан қилинадиган укол ёрдам берди", — ёдга олади Парфёнов.

Дмитрий тикланиши учун бир йилдан ортиқ вақт керак бўлди ва 2003 йил охирида майдонга қайтди. Шундан кейин Парфёнов "Спартак"нинг бир нечта ўйинида иштирок этиб, клубдан кетди. Шунингдек, у "Динамо", "Химки", "Арсенал Киев ", "Сатурн" ва "Арсенал Тула" жамоалари шарафини ҳимоя қилди.

Хенрик Ларссон ("Селтик", 1999)

Швециялик форвард 1990-йилларда гуллаб яшнаганди. Ларссон фаолиятининг энг юқори чўққисига "Селтик"да чиққан. Аммо у 1999 йил олган жароҳати ҳаётини иккига ажратиб юборди. "Лион"га қарши баҳсда Хенрикнинг оёғи синди. Ҳимоячи Серж Блан ва Ларссон ўртасидаги тўп учун курашда шведга орқадан зарба берилди. "Чим устида ётар эканман, Евро-2000га неча ой қолганини ҳисоблай бошладим. Бу мусобақада иштирок этиш менинг мақсадим эди ва мен бунинг уддасидан чиқдим", — деган эди Ларссон.

Футболчининг тикланиши учун 8 ой керак бўлди.

Оғир жароҳатига қарамай, Хенрик аввалги даражасига қайта олди. Ҳаттоки, 2004 йил "Барселона"дан таклиф ҳам олди. Шунингдек, фаолияти сўнгида Ларссон "Манчестер Юнайтед"да ўйнади.

Андре Гомеш ("Эвертон", 2019)

Сал қолса, Андре Гомешнинг ҳам фаолияти барбод бўлишига бир баҳя қолганди. Португалиялик "Эвертон"да (ижарада) 2018/2019 йилги мавсумни яхши ўтказди. Шундан кейин, "ирискалар" уни "Барса"дан сотиб олишга қарор қилишди. Трансфер суммаси 25 миллион еврони ташкил қилди.

2019 йил ноябрида Сон Хин Мин "Эвертон" ва "Тоттенхэм" ўртасидаги учрашувда Андредан тўпни олиб қўйишга уриниб, унга оғир жароҳат етказди. Серж Орье билан тўқнашув эса вазиятни янада оғирлаштирди. Натижада Гомешнинг оёғи синди.

Ўшанда жароҳат ёмонлигини тушунган Сон йиғлаб юборганди. Ҳакам унга сариқ карточка кўрсатди, бироқ кейин уни қизилга ўзгартирди. Португалияликка ёрдам кўрсатилаётган вақтда, Серж Орье майдонда Гомеш учун дуо қила бошлади. Андре қисқа муддатдан сўнг қайтди — 4 ой ўтиб. У ўшандан буён футбол ўйнамоқда.

Люк Шоу ("МЮ", 2015)

Люк Шоу фаолиятида кўп шикастланишлар бўлган. Энг оғири — Чемпионлар Лигаси доирасидаги ПСВга қарши баҳсда — оёқнинг икки жойидан синиши.

Шоу деярли бир йил даволанди ва 2016 йил июлда майдонга қайтди. Кейинчалик Люкга оёғини кесиб ташлашлари мумкинлигини айтишди. "Кўпчилик билмайди, аммо оёқларимдан айрилишга жуда яқин эдим. Операциядан олти ой ўтиб, доктор менга бу ҳақида айтганди. Шифокорлар оёғимни кесишга мажбур бўлишган ва қотиб қолган қонни олиб ташлашган. Агар мени операция қилиш учун Манчестерга олиб боришганида, улгурмасликлари мумкин эди" — дейди Шоу.

Футболчи аввалига тўқнашувлардан чўчиди, аммо вақт ўтиши билан бу қўрқуви йўқолди. Шоу энг юқори даражада ўйнайди. Баъзилар эса унинг ўйини янада яхшиланган деб ҳисоблайди. Люк ҳозирги кунда ҳам жароҳат олади, бироқ унчалик ҳам жиддий эмас.

Николай Егоричев
Нозима Зарипова таржимаси

Оғир жароҳатдан кейин футболга қайта олган ТОП-10 ўйинчи