"Манчестер Юнайтед" сайтида ёзилган пост барчанинг диққатини тортди. Унда шунчаки "Сер Алекс Фергюсон кетади", деб ёзилган эди. Орадан кўп вақт ўтмасдан 39 йиллик фаолияти давомида 13 марта АПЛ титулига эга чиққан шотландиялик мураббий жамоасини сўнгги бора "Олд Траффорд"га олиб тушди.

Хатто "Абердин" ва "Юнайтед"даги совринлар коллекцияси ҳам у ҳақида тўлиқ маълумот бера олмас экан. Орадан 7 йил ўтиб, BBC нашри сэр Алекс Фергюсон ҳақида бир неча қизиқарли тарихларни ёзиб ўтди.

Оуэн Койл: "У икки идиш қизил вино истаганди"

Кўплаб мураббийлар қийин вазиятларда Фергюсоннинг қўллаб-қувватловини таъкидлаб ўтган. 2008 йилнинг ёзида "Бёрнли" бош мураббийи Оуэн Койл ҳам шотландияликка бир хизматли иши тушиб қолди.

"Европадаги турнирларда иштирок этиш учун Швейцарияда ПРО лицензиясини қабул қилиб олдим. Ўшанда мен билан Жим Флитинг ва Мартин Фергюсон (сэр Алекснинг укаси) ҳам бор эди. Суҳбат давомида савол бердим: "Мартин, акангга қўнғироқ қила оласанми? Ундан бир футболчи ҳақида сўраб олмоқчи эдим, менгача кимдир гаплашиб қўймаслигини истайман". У қўнғироқ қилди: "Бир хизмат бор. Сизда Крис Иглз ўйнамоқда, балки, у менинг қўл остимда ўзини кўрсата олар?!". У шундай деб жавоб берди: "4 июлдан машғулотга қайтамиз. Ваъда бераман, ўшанда бу борада гаплашиб оламиз. Бироқ унгача мени безовта қилма".

Келишганимиздек, унга 4 июль куни эрталаб 8.30да қўнғироқ қилдим: "Ваъдангда турдинг, бироқ у менга Жанубий Африкадаги мавсумолди йиғинларда керак бўлади. Агар у истаса, қайтишимиз билан уни олаверасан. Келишим билан барчасини ҳал қиламиз".

Жамоанинг Жанубий Африкадаги барча ўйинларини томоша қилдим, адашмасам, Иглз ўшанда турнир тўпурари бўлганди. Турнирда Иглз 100 фоиз кучини кўрсатмаётганди, у менинг жамоамга ўтмаслиги миямга ўрнашиб қолди. Улар қайтиши билан Фергюсонга қўнғироқ қилдим: "Қўнғироғингни кутаётгандим. Ваъда ўз кучида. Агарда у кетишни истаса, марҳамат, футболчи сеники", - деди.

Шундан кейин барча ишлар юришиб кетди. Плей-офф ўйинини ютиб, АПЛга йўлланма олганимиздан кейин у менга хабар ёзди: "Ажойиб мавсумни ўтказдинглар. Сизларнинг майдонга рақибингиз сифатида борганимизда икки шиша қизил вино эсдан чиқмасин". Шундай бўлди ҳам. Илк турдаёқ "Юнайтед"га қарши ўйнадик ва ғалабага эришдик. Шунга қарамасдан, у билан ўйиндан кейин бир ярим соат ўтириб суҳбат қурдик. Ўзим ичмайман, шу сабабдан ассистентим Даррендан икки шиша қизил вино олиб келишни сўрагандим. У тахминан 300-400 фунтга яхши вино олиб келди. Уни музлатгичга қўйгандим. Яхшики, сэр Алекс келди, бўлмаса, уни ҳеч ким ичмасди. Вино менимча унга ёққан кўринарди, чунки унинг мураббийлар штаби винони тугатиб қўйди".

Даррен Флетчер: "Онам трубкани қўйиб қўйди"

Ушбу подкастимиз давомида "Манчестер Юнайтед"нинг собиқ футболчиси Даррен Флетчер онаси ҳамда "Юнайтед" менежери билан бўлган мунозарани ёдга олди.

"Ньюкасл"га ўтишимга бир баҳя қолганди. 12 ёшимдан буён "Юнайтед"да эдим. Ўшанда "Ньюкасл" лиганинг иккинчи энг кучли жамоаси ҳисобланарди. Ўшанда менга ҳамма: "Юнайтед"нинг ярим ҳимоячиларини қара, сенга бу ерда жой топилмайди, ундан ташқари, "Ньюкасл" уйингга ҳам яқин", деяётганди. Ўшанда "Ньюкасл"га ўтишга тайёрланаётгандим. Бироқ бунга сэр Алекс ҳалақит қилди.

У онамга қўнғироқ қилди. Трубкани синглим олди ва босс қўнғироқ қилаётганини, у жахл отига минганини айтди. 15 ёшда эдим. Трубкани олганимда у шунақанги бақирдики, қотиб қолдим. Буни кўрган онам трубкани қўлимдан олдида, бир неча сония уни эшитиб: "Ўғлим билан бошқа ундай гаплашманг", деди. Нималар бўлаётганини тушунмасдим.

Орадан тахминан 2 дақиқа ўтиб, телефонга қўнғироқ бўла бошлади. Яна сэр Алекснинг овози эшитилди: "Миссис Флетчер, ижозат сўрайман. Бизга ўғлингиз жуда ҳам ёқади. Энг яқин рейс билан Эдинбургга учаман". Онам атрофга қаради: ҳеч нима тозаланмаган, ҳамма жой ивирсиб ётибди... "Йўқ, келманг, ўзи боради олдингизга". Бордим ва барчаси ҳал бўлди. Менимча, ўшанда фаолиятимдаги энг муҳим қарорни қабул қилганман.

Билли Старк: "Сэр Алекснинг реверсив психологияси"

Билли Старк "Сент-Миррен" ҳамда "Абердин"да Фергюсон қўл остида ўйнаган.

"Абердин" учун ғалаба йили бўлган 1985 йилда "Селтик Парк"да пенальтидан гол ура олмаганман. Шундан кейин Дэйви Прован дарвозамизга гол уриб кетганди. "Селтик" 2:1 ҳисобида ғалабага эришган. Кейинги ҳафтада машғулотларда ёнимдан ўтиб кетаётган сэр Алекс шундай деганди: "Умид қиламанки, хатоинг совринни олишимизга ҳалақит қилмайди". Бу биз учун жуда муҳим эди.

У бу гапини ёнимдан ўтиб кетаётганда айтди. Бу эса менга жуда қаттиқ таъсир қилди. Шунингдек, яхши мотивация берди ҳам. Доимий тарзда голлар уриб турдим, якунда совринни қўлга киритдик. Унда психологик трюклар етарлича, сўзларни керакли пайтда ишлата олади.

Арчи Нокс: "Кир ювувчи хонимлар билан чой"

Арчи Нокс - Фергюсоннинг "Абердин" ва "Юнайтед"даги собиқ ассистенти ҳисобланади. У 1980 йилда "Форфар Атлетик" мураббийи эди. Босснинг таклифини эса у рад эта олмади.

"Биз унчалик яхши таниш эмасдик, бир куни у ўйиндан кейин гаплари борлигини айтди. Уни офисга таклиф қилдим ва у мендан сўради: "Абердин"да менинг ёрдамчим бўлишни истайсанми?". Мен бу таклифга жон деб розилик бердим ва у мендан қачондан ишга туша олишимни сўради: "Эртадан", деб жавоб бердим.

Унинг "Абердин"даги фаолияти "Юнайтед"никидан фарқ қиладими? Бундай дея олмайман. У доимо ёшларга имконият бериб келган. Фергюсон клуб скаутлари билан яхши ишлаган ва уларга доимо: "Кимдир жамоамдан кетмоқчи бўлса, доимо буни мен билишим керак", - деб айтарди. Шу орқали таркибга Бекхэм, Батт, Гиггз, Скоулз, ака-ука Невиллар келишди.

Биз футболчилар билан шартнома имзоласак ёки шунга тараддуд кўраётган бўлсак, Алекс уларнинг ота-онасини тушликка ёки ўйинларга таклиф қиларди. Бекхэм билан шартнома имзолганимизда, унинг ота-онаси ва опаси доимий равишда Лондондаги ўйинларга боришарди. Ўйиндан олдин эса жамоа билан меҳмонхонада бирга қоларди.

"Олд Траффорд"га илк марта келган кунимда у: "Бу ердаги барча инсон билан танишиб олишинг керак". Стюардлардан тортиб, ошхонада ишлайдиганларга қадар. Ҳар куни эрталаб машғулотга кетишдан олдин кир ювувчи хонимлар билан чой ичардик. Мақсад - барчамиз бир мақсад йўлида бирлашганимизни тушуниш эди. Алекс "Абердин"да ишлаганида ҳам клубдаги ҳар бир инсонни яхши танирди.

Оле-Гуннар Сульшер: "Яхшимисан, болакай?!"

"Манчестер Юнайтед"нинг айни дамдаги бош мураббийи 2007 йилда тиззасидан навбатдаги операциядан воз кечиб, фаолиятини якунлашни истаётганини Фергюсонга айтишга қўрққани ҳақида гапирди.

Клуб қароргоҳига машинани қўйганимдан кейин у менинг олдимга келдида: "Яхшимисан, болакай?", деб сўради. Мен: "Унчалик эмас. Операция қилиш керак. Бироқ бунга қаршиман, футболни тугатаман шекилли".

"Ўғлим, ҳеч афсусланма. Фантастик карьерага эга бўлдинг, оиланг сен билан фахрланиши керак. Сен менинг ҳужумчиларимни шуғуллантира оласанми? Уйингга бор, дам ол. Тайёр бўлганингда қайтасан".

Уч ҳафтага кетдим. Қайтишим билан асосий жамоа машғулотларига қўшилдим. Криштиану, Руни, Тевес билан машғулотлар олиб бора бошладим. Криштиану ва Руни рақиблари оёқлари орасидан гол урганида ўғлимга: "Қара, ўғлим, буни уларга отанг ўргатган", деб қўярдим.

Пол Паркер: "Ажойиб қўллаб-қувватлов"

Кўплаб ҳолларда Фергюсон ўзини бошқаларга нисбатан қайғурувчи инсон сифатида кўрсатган. Бироқ кийим алмаштириш хонасида ушбу воқелик тарихга кирган. Пол Паркер бу борадаги хотирани "FourFourTwo"га берган интервьюсида эслаб ўтди.

"Стив Брюснинг рафиқаси касалхонада эди. Унинг операцияси бизнинг ўйинимиз куни ўтказилиши мўлжалланганди. Брюси телефонини ўчира олмади. "Олд Траффорд"да негадир ҳамма ишлар чаппасига кетаётганди. Кийим алмаштириш хонасига кирганимизда қўнғироқ бўлди. Ўтирар эканмиз, телефон кимники эканлигини топишга уриниб кўрдик. Бу менинг ёки Денис Ирвиннинг телефони эмаслигига ишониб тургандим.

Катта Пит (Шмейхель) ҳам ҳеч нимани тушунмаётгандек қараб турарди. Стивдан бошқа ҳамма хотиржам эди. Брюснинг ўзини тутиши ва юзини кўриб, ҳамма унга қаради. Босс телефонни олди, Стив эса ҳолатни тушунтиришга ҳаракат қилди: "Рафиқанг касалхонада эканлиги учун йиғлашим керакми?", деб, телефонни деворга отди. Телефон парча-парча бўлиб кетди.

Дэвид Бекхэм: "У менинг отам каби"

Бекхэмнинг "Манчестер Юнайтед"даги дебюти Фергюсон қўл остида амалга ошганди.

"Бир неча марта айтганман. Босс ҳаётимдаги фақатгина энг яхши мураббий эмас, 11 ёшимда у ерга борган бўлсам, кетгунимга қадар отам ўрнида ота бўлди. Шундай буюк мураббий қўл остида шуғулланиш ва фаолиятимни олиб бориш менга насиб қилганидан хурсандман.

Миржалол Норматов таржимаси

Сер Алекс ҳақида сиз билмаган 7 тарих