Ushbu qaror asosida bugun yurtimizda keng ko'lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Talim muassasalarida, tashkilot va korxonalarda xorijiy tillarni o'rganish bo'yicha maxsus dastur ishlab chiqilib, xorijiy tillar chuqur o'rganilmoqda. Ayniqsa, bu borada kelajagimiz vorislari bo'lgan yoshlarimizga til o'rgatish bo'yicha yaratilayotgan sharoitlar, yani o'quv-uslubiy taminotni alo darajada deyishimiz mumkin. Talim muassasalarida yoshlarimizni xorij tillariga o'rgatish bo'yicha kompyuter dasturlari, multimedialar ishlab chiqilgan bo'lib, yosh avlodni xorij tillarini o'rganishga bo'lgan qiziqishini kuchaytirmoqda.

O'z o'rnida tabiiy savol tug'iladi, mamlakatimiz futbolida xorijiy tillarni bilish qanchalik axamiyatga ega? O'zbek charm to'p ustalari uchun xorij tillarini bilish qanchalik zarur?

Bizning fikrimizcha xorijiy tillarni ayniqsa jaxon tili deya tarif beriladigan ingliz tilini bugun barchamiz birdek, futbolchilardan tortib mutaxassislarga bilishimiz zarur. Barcha soxalar singari sportimiz jumladan, futbolimiz xam rivojlanib, jaxon xamjamiyati bilan mustaxakam aloqa o'rnatar ekan xorij tillarini aniqrog'i ingliz tilini o'zlashtirish shart va zarur deb xisoblaymiz.

Jaxon futbol tashkilotlari bilan xamkorlik o'rnatishda, yoki oddiy futbolga talluqli bo'lgan malumotni internet tarmog'idan olishda ingliz tilini bilish juda zarur. Agar siz bu tilni yaxshi o'zlashtirmagan bo'lsangiz, deyarli malumot ololmaysiz. Demak, ko'rinib turibdiki futbol ichida yurgan xar qanday odam bu tilni o'zlashtirishi bugungi kunning talabi bo'lmoqda.

Yurtimizda to'p tepib xalqimiz mexriga tushgan bir qator charm to'p ustalari bilan suxbatda bo'lganimizda, ingliz tilini qay darajada bilasiz? degan so'rovimizga aksariyat futbolchilarimizni elka qisishganiga bir necha bor guvoxi bo'lganmiz! Bilganlari xam -what is your name (Sizni ismingiz nima), -hand(qo'l) yoki foot (oyoq) kabi bir nechta lug'atiy so'zlardan boshqasini bilmasligini takidlab o'tishgan.

Aksariyat futbolchilar ayniqsa kichik yoshdagi futbolchilardan intervyu olganimizda kelajakda rivojlangan Evropa davlatlaridan birida to'p surish niyati borligini bot-bot gapirib o'tishadi. Albatta, yaxshi niyat – yarim mol, yaxshi niyat qilgan inson o'z maqsadiga etadi. Biz xam futbolchilarimizni tezroq Evropa maydonlarida to'p surishini xoxlaymiz. Lekin masalani ikkinchi tomoni xam borki, u juda muxim xisoblanadi, yani Angliya, Ispaniya yoki Italiya kabi Evropa davlatlarida to'p surish uchun maxoratning o'zi kamlik qiladi. Qisqasi Evropa chempionatlarida to'p surish uchun futbolchilardan Ingliz, Ispan, Francuz va Portugaliya tillaridan birini bilishi talab etiladi.

Dunyoga dong'i ketgan “Manchester Yunayted” jamoasining bugungi kundagi sobiq murabbiysi ser Aleks Fergyusson o'z jamoasiga o'yinchi tanlashda uning maxorati bilan birgalikda o'yinchini ingliz tilini qay darajada bilishini xam o'rganar ekan. Ko'rinib turibdiki, futbolchilarimiz jaxon arenalarida to'p surishni istashsa marxamat ingliz tilini o'rgansin!

Futbolchilarimizga ingliz tilini o'rganish qanchalik muximligini bilish maqsadida etuk futbol mutaxassisi, futbol professori Rustam Akramovning fikri bilan qiziqdik.

- Juda yaxshi va bugungi kundagi eng dolzarb mavzu. Shaxsan men futbolchilar va mutaxassislarini xorijiy tillarni jumladan ingliz tilini tezroq o'rganishini so'ragan bo'lar edim. Chunki, futbolchilarimiz xorij chempionatlarida o'ynashlari uchun avvalo ingliz tilini mukammal bilishlari talab etiladi. Futbolchilik faoliyatini tugatganidan so'ng xam til bilish ularga yaxshigina foyda keltiradi deb o'ylayman. Shu bilan birgalikda xakamlarimiz xam o'z ustilarida ishlasa maqsadga muvofiq bo'lar edi. Chunki, xalqaro miqyosdagi o'yinlarni boshqarish uchun albatta ingliz tilini bilish talab etiladi. Menimcha ingliz tilini o'rganish uchun ularga barcha imkoniyatlar mavjud. Yaqin orada O'FFda mutaxasssilarni ingliz tilini o'rgatish rejalashtirilmoqda.

O'zbekiston futbol federaciyasining etuk mutaxassisining fikridan xam bilish mumkinki, mutaxassislarimiz va futbolchilarimiz xorijiy tillarni ayniqsa ingliz tilini chuqur o'rganish talab etiladi.

Shu o'rinda yana bir savol tug'iladi, xorij tillarini o'rganish klublarimizda qanday xolatda? Xech kimga sir emaski, O'zbek futbol klublarining deyarli barchasida rus tili keng qo'llaniladi. Bizningcha rus tilida ish yuritish bo'yicha klublarimizda deyarli muammo yo'q. Mashg'ulotlar jarayoni, o'quv-uslubiy ishlar, nazariy bilimlarni aksariyati rus tilida olib boriladi va bunga xech kim etiroz bildirmaydi. Xattoki, o'yin davomida murabbiylarimiz futbolchilarga rus tilida ko'rsatmalar berib turishadi.

Klublarimiz xam sekin astalik bilan bo'lsa xam xorij tillarini jumladan ingliz tilini o'rganish bo'yicha dastur asosida ish olib borishsa maqsadga muvofiq bo'lar edi. O'yinga tayyorgarlik jarayoni, nazariy bilimlar ingliz tilida olib borilsa, futbolchilarning kelajagi uchun yaxshigina zamin bo'lishi mumkin.

Muxtasar aytganda futbolimiz yangiliklarga muxtoj ekan, futbol soxasida faoliyat olib borayotgan xar qanday inson xorij tillarini o'rganish bo'yicha maqsadli ish olib borish kerak deb xisoblaymiz. Bu borada federacimiz tomonidan mutaxassislarni jalb qilgan xolda o'quv-seminarlar, futbol klublari uchun maxsus dasturlar ishlab chiqilsa bu futbolimiz uchun faqat yutuq bo'lishi mumkin.

O'rni kelganda futbolchilarimizga xam kichik maslaxatimiz bor, ular o'yindan bo'sh vaqtlarida yoki dam olish onlarida turli xil kompyuter o'yinlarini yoki playstaton o'yinlarini o'ynagandan ko'ra qo'llariga kitob olib ingliz tilini o'rganishsin! Shundagina ularni orzusi ushalib, Evropa tomonlarga yo'l ochilishi mumkin. Evropada to'p surishni istaysizmi marxamat ingliz tilini o'rganing!

Xayrullo VASIEV

Evropada to'p surishni istaysizmi, marhamat ingliz tilini o'rganing