Bu yo'lda ularning ko'pchiligi xorijlik futbolchilar xizmatidan ham foydalanishga qaror qildi. Etiborlisi har klubda legioner o'yinchilar ro'yxatdan o'tkazilgan. Futbolda legioner mahalliy o'yinchidan bir bosh ustun bo'lishi kerak degan gap bor. Xo'sh, bu yil o'z omadini yurtimizda sinab ko'rishga ahd qilgan chet ellik o'yinchilarning hammasi ham o'zimizning qora ko'zlardan ustunlik qila oladimi Shuningdek bir necha yillardan buyon PFL xorijlik futbolchilar uchun qo'yib kelayotgan talabga aslida ular to'la mos tushadimi? Keling yaxshisi quyida bu yil aynan kimlar chempionatimizda o'ynashga qaror qilganini ko'rib chiqamiz.

“Bunyodkor”
1. Sergey Simonenko (12.06.81), Ukraina
2. Sato Minori (02.03.91), Yaponiya
3. Oleksandr Pishur (29.01.81), Ukraina
4. 16. Karles Koto (11.02.88), Ispaniya

“Bunyodkor” murabbiylar shtabi legionerlar borasida omadli transferlarni amalga oshirdi deyish mumkin. Xususan markaziy himoyada Xayrulla Karimov uchun bitta munosib sherik kerak edi. Shu bois uning oldiga ukrainalik Sergey Simonenko olib kelindi. Bu futbolchi asosiy tarkibga munosib ekanligini bir necha o'y
inlarda amalda isbotladi.

Transfer oynasi yopilayotgan bir paytda “qaldirg'ochlar” kutilmaganda yaponiyalik futbolchini o'z safiga qo'shib oldi. 23 yoshli Sato Minorining imkoniyatlariga hozircha shoshilinch xulosa bermay turganimiz maqul.
Oleksandr Pishur haqida ortiqcha izoh shart bo'lmasa kerak. Bo'ydor hujumchi mana ikkinchi yildirki, “Bunyodkor” sharafini himoya qilib kelmoqda. Uning jamoasi muvaffaqiyatlariga qo'shayotgan hissasi katta bo'lmoqda deyish mumkin.

“Lokomotiv”
1. Evgeniy Gogol (20.01.86), Rossiya
2. Andrey Kojokar (21.01.87) Moldova
3. Vyacheslav Shevchenko (30.05.85), Ukraina
Joriy mavsumga Hakim Fuzaylov qo'li ostida tayyorgarlik ko'rgan “temiryo'lchilar” safiga ham 3ta xorijlik futbolchi jalb etildi. Aniqrog'i o'tgan yili ham “Loko” sharafini himoya qilgan Evgeniy Gogoldan tashqari yana ikki nafar xorijlik futbolchi olib kelindi. “Loko”ning barcha legionerini mahalliy o'yinchilardan bir bosh ustun deb bo'lmaydi. O'zimizning futbolchilar bilan ularning saviyasi teng bo'lsa tengki aslo yuqori emas. Misol uchun etibor berayotgan bo'lsangiz Vadim Abramov markaziy himoyada Gogoldan ko'ra Boburbek Yo'ldoshevdan foydalanishni afzal bilmoqda.

Andrey Kojokar misolida fikrlarimizni davom ettiradigan bo'lsak, bu futbolchini ham Dilshod Jabborov, Lutfulla To'raev hamda Fozil Musaevlardan bir kalla yuqori deb bo'lmaydi. Bizningcha murabbiylar bu ikki legioner bilan davralar oralig'ida xayrlashsa ham kerak.
“So'g'diyona” bilan o'tgan uchrashuvdan keyin bosh murabbiy Vadim Abramov ukrainalik hujumchi Shevchenko haqida iliq fikrlarni bildirib o'tdi. Bu futbolchi imkon qadar jamoaga nimadir berishga intilmoqda. “Temiryo'lchilar”ning boshqa bir hujumchisi Farhod Tojievning to'liq o'z formasiga kirib olmagani uchun ham bizningcha Shevchenkoning xizmatidan foydalanilmoqda. Ajab emas yaqin orada Tojiev ham birin ketin gollar urishni boshlab yuborsa. Shundagina legioner hujumchining qanday imkoniyatga ega ekanligini bilib olish mumkin bo'ladi.

“Nasaf”
1. Artur Gevorkyan (22.11.84), Turkmanistan
“Nasaf” ustozi Ro'ziqul Berdiev bu yil tarkibni yoshartirishga katta etibor qaratdi. Shuningdek murabbiy legionerlardan ko'ra mahalliy o'yinchilarga ko'proq ishondi. Shu sababli ham xorijliklardan birgina Artur Gevorkyan bor xolos. Bir necha yillardan buyon “Ajdarlar” safida o'ynab kelayotgan bu futbolchini hech ikkilanmay aytish mumkinki, mahalliy yigitlardan ustun. Jamoaning o'yini ko'proq Gevorkyanga bog'liq desa ham bo'ladi.

“Paxtakor”
1. Boyan Miladinovich (24.04.82), Serbiya
2. Kaxi Maxaradze(20.10.87), Gruziya
“Paxtakor” legionerlarni tanlashda kamdan-kam xato qiladi. Miladinovich bilan Maxaradze “sherlar” safiga bu yil kelib qo'shilgani yo'q. Ularni bemalol aytish mumkinki, tarkibdagi yoshlarga tajribasi asqotmoqda. Futbolda azart ko'p xollarda foyda keltiradi. “Paxtakor”ning aynan ushbu ikki legionerida azart bor. Shuning uchun ham ular yoshlarni g'alaba uchun ortidan ergashtira oladi.

“Olmaliq”
1. Maqsatmurot Shomurodov (06.05.84), Turkmanistan
2. Darko Stanoevich (12.04.87), Serbiya
3. Shaker Zuagi (10.01.85), Tunis
4. Aleksandr Alempievich (25.07.88), Serbiya
Bu yilgi mavsumda medallar uchun kurashishi tahmin qilinayotgan “Olmaliq” legionerlar borasida 3+1 limitidan to'liq foydalanishga qaror qildi. Maqsatmurod Shomurodov bilan Darko Stanoevich jamoa tarkibida bir necha yillardan buyon o'ynab kelayotgan bo'lsa, bu yil ularning safiga Shaker Zaugi va Aleksandr Alimpievich kelib qo'shildi. Etiborlisi ularning ikkisi ham ayni futbol o'ynaydigan yoshda. Yani 30ga ham kirmagan o'yinchilardir. Igor Shkvirinning legionerlar tanlashda qanchalik bilimga ega ekanligini mavsum mobaynida bilib olamiz.

“Buxoro”
1. Georgiy Kvesieshvili (01.12.85), Gruziya
2. Predrag Vuyovich (20.08.83), Chernogoriya
3. Vitaliy Plamadela (21.01.85), Moldova
Bu yil Edgar Gess boshqaruviga o'tgan “Buxoro” ham uzoq jorijlik futbolchilardan foydalanishga qaror qildi. Himoyachi Georgiy Kvesieshvili “Buxoro” uchun ilgari ham o'ynagan. Markaziy himoyachini mahalliy o'yinchilardan u qadar ustun deyish qiyin. Lekin unda etakchilik xususiyati mavjud. Kerak paytda jamoasi uchun bir necha bor gol urganini ko'rganmiz.

Chernogoriyalik Vuyovich bundan bir necha yillar oldin aynan Edgar Gess qo'li ostida “Sho'rtan”da o'ynagandi. OFK Kubogida Vuyovich yaxshi taassurot qoldirgandi. 31 yoshli o'yinchidan bu yil ham yuqori saviyadagi o'yin kutib qolamiz.
Buxoroliklarning Moldoviyalik yana bir legioneri Plamadelaning o'yini borasida shaxsan men hozircha tayinli fikr bildirmayman. Chunki bu futbolchining o'yinini shu kungacha ko'rganimiz yo'q. Mavsum mobiynid bunga javob topamiz.

“Metallurg”
1. Aleksandr Kovalyov (24.09.86), Rossiya
Rossiya fuqaroligini qabul qilgan Kovalyov ko'p yillardan buyon mamlakatimiz jamoalari tarkibida o'ynab kelmoqda. Shu kungacha Sasha “Metallurg”dan tashqari “Nasaf”va “Bunyodkor”klublarida o'ynaganini muxlislar yaxshi eslashsa kerak. Shu orada u qisqa fursat Rossiya birinchi divizionida ham o'ynab qaytdi. Chap qanot himoyachisining asl joyi bu “Metallurg” ekanligini alohida takidlash joiz.

“Dinamo”
1. Andrey Melnichuk (14.11.78), Ukraina
Samarqandliklar tarkibida bir necha yillardan buyon o'ynab kelayotgan ushbu posbon barchada ijobiy taassurot qoldirayotgan kam sonli legionerlardan biridir. Ukrainalik futbolchi har gal “Dinamo”ning asosiy tarkibidan o'rin egallab kelish bilan birga sardorlik masuliyatini ham bajarib kelmoqda. Bosh murabbiy Ravshan Haydarov ham doim Melnichuk to'g'risida iliq fikrlarni bildirib kelayotgani ham so'zimizga isbot bo'la olsa ajab emas.

“Neftchi”
1. Igor Petkovich (03.09.83), Serbiya
2. Aleksandru Onika (29.07.84), Moldova
3. Levani Gvazava (08.07.80), Rossiya
“Neftchi”ni Yuriy Sarkisyan boshqargan kezlarda xorijlik futbolchilarga tarkibdan joy yo'q edi. Asosan mahalliy yigitlar hisobiga ishtirok etib kelgan farg'onaliklar bu yil legionerlar cheklovidan foydalanishni maqul topdi. Ularning orasida Aleksandru Onika haqida ijobiy fikr bildirish mumkin. Markaziy yarim himoyada etakchilikni o'z qo'liga olishga intilayotgan moldaviyalik ushbu legioner mahalliy futbolchilardan ustun bo'lmasada, uning tajribasi jamoaga asqotishi tayin.

Levani Gvazavaga ko'pchilik omadli harid sifatida qaramoqda. Faoliyati davomida nomdor klublar safida o'ynagan Gvazava hozircha to'liq jamoa o'yiniga moslashib ketganicha yo'q. Shuning uchun ham uning imkoniyatlarini baholamay turgan maqul. Lekin o'zining aniq to'p uzatishlari bilan “Paxtakor”ga qarshi uchrashuvda Levani ko'pchilikni etiborini tortdi.

Yurtimizdagi dastlabki mavsumini “Mashal”da boshlagan Igor Petkovich o'sha paytda ko'pchilikda yaxshi taassurot qoldirgandi. Buni “Olmaliq” ustozi Igor Shkvirin ham nazardan chetda qoldirmagan xolda Petkovichni jamoasi safiga qo'shib oldi. Ammo serbiyalik futbolchi u erda “Mashal”dagidek kutilgan o'yinni ko'rsata olmadi. Bu yil esa “Neftchi” tarkibiga kelib qo'shilgan Igorni biroz vazni og'irlashganini ko'rish mumkin. “Paxtakor”ga qarshi bahsda bosh murabbiy uni o'zi uchun noodatiy bo'lgan chap qanot himoyasida o'ynatdi. Ilgari Petkovich asosan o'ng qanot yarim himoyasida harakat qilgani uchunmi shu kuni u himoyada o'zini ko'rsata olmadi. Balki bunga biroz vaqt kerakdir. Lekin bugungi kunda serbiyalik ushbu legionerni mahalliy o'yinchilardan ustun deyish noto'g'ri bo'ladi.

“So'g'diyona”
1. Aleksandr Melenchuk (20.03.79), Moldova
Davron Fayzievning jamoada ishongan futbolchilaridan biri bu so'zsiz Aleksandr Melenchukdir. Boy tajribaga ega bo'lgan moldoviyalik posbon jamoada o'ynash bilan bir qatorda yosh darvozabonlarni ham shug'ullantirib kelmoqda. Bemalol aytish mumkinki Melenchuk legioner sifatida o'zini oqlamoqda.

“Navbahor”
1. Yuriy Rijko (10.10.89), Belarus
Joriy mavsum tarkibi deyarli yangitdan tuzilgan “Navbahor” legionerlar limitidan foydalanishga qaror qildi. Tan olish kerak oxirgi yillarda namanganliklar tarkibiga yuqori saviyadagi xorijlik o'yinchila kelishmay qo'ygandi. Belarussiyalik Yuriy Rijkoni o'tgan yili Tachmurod Agamurodov “Buxoro”ga taklif etgandi. Yarim mavsum ushbu jamoada o'ynagan markaziy himoyachi bu yilgi chempionatda “Navbahor” uchun ter to'kmoqda.

“Qizilqum”
1. Vladimir Shishelov (08.11.79), Rossiya
O'z vaqtida milliy terma jamoamiz safida o'ynagan Vladimir Shishelov bu yil yana yurtimizda o'ynashga qaror qildi. Asli navoiylik bo'lgan ushbu hujumchidan jamoa rahbarlari va muxlislarning umidi katta. Tezkor futbolchilar toifasiga kiradigan Volodya “Qizilqum”ga qanchalik foyda keltirishini vaqt ko'rsatadi.

“Mashal”
1. Andrey Derkach (28.05.85), Ukraina
Muborakliklarning oxirgi yillarda xorijlik o'yinchilarni tanlashda unchalik ham omadi chopmayapti. Aleksandr Xomyakov qishki yig'inlar chog'ida bir qator legionerlarni sinovdan o'tkazdi. Ulardan birgina Andrey Derkach olib qolindi xolos. Markaziy yarim himoyada harakat qilayotgan ukrainalik ushbu futbolchini mahalliy o'yinchilardan bir bosh ustun deya olmaymiz. Balki unga biroz vaqt kerakdir. Lekin muborakliklar tarkibida qator istedodli yoshlar turganda legionerlar xizmatidan foydalanishi biroz g'alati tuyulmoqda. Aminmizki keyingi uchrashuvlarda murabbiy Derkachni o'rniga boshqa bir mahalliy futbolchini tushirsa, ukrainalik legionerning o'rni u qadar bilinmaydi.

“Andijon”
1. Sergey Docenko (06.09.87), Ukraina
2. Aleksey Kasyan (10.01.87), Moldova
3. Viktor Raskov (08.05.84), Ukraina
Bu yil “Andijon”ning moliyaviy imkoniyati yaxshi emasligini bir necha bor o'z chiqishlarida takidlab kelgan Azamat Abduraimov shunga qaramay legionerlarni tarkibga jalb eta oldi. Jamoaning bir nechta o'yinlarini kuzatgan xolda shuni aytish mumkinki, legionerlar mahalliy yigitlarning saviyasi bilan bir xil. Misol uchun markaziy himoyada Sergey Docenkoning o'rnida andijonlik Davron Tursunov bemalol o'ynab keta oladi. U bo'ydor Rahim Qodirov bilan ajoyib tandem xosil qilishiga ishonish kerak. Shuningdek chap qanot himoyasida Aleksey Kasyanning o'rnini 20 yoshli Javlon Mirabdullaev bilintirmasligi aniq.
Viktor Raskovning harakati esa mahalliy muxlislarda umuman ijobiy taassurot qoldirmadi. Hujumchi sifatida oldingi chiziqda nimanidir qoyillata olmayotgan futbolchining o'rnida mahalliy o'yinchilarni sinab ko'rish foydadan xoli bo'lmasdi.

Umumiy aytganda bu yil 29 nafar xorijlik futbolchi faoliyatini chempionatimizda o'tkazishga qaror qilgan.

Qaysi davlatdan nechta?
Ukraina - 7ta.
Moldova - 5ta.
Serbiya - 4ta.
Rossiya - 4ta.
Turkmaniston – 2ta.
Gruziya – 2ta.
Chernogoriya – 1ta.
Tunis - 1ta.
Belorussiya – 1ta.
Yaponiya – 1ta.
Ispaniya -1ta.

Islombek RUSTAMBEKOV.

Legionerlar PFL talabiga javob beradimi?